Αθήνα - Έναν χρόνο από το τραγικό ναυάγιο ανοιχτά των ακτών της Πύλου, που στοίχισε τη ζωή σε εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, εκφράζουμε εκ νέου τα βαθύτατα συλλυπητήριά μας στις οικογένειες των θυμάτων και υπογραμμίζουμε ότι είναι κρίσιμο οι έρευνες να είναι πλήρεις και ολοκληρωμένες, ώστε να αποσαφηνιστούν οι συνθήκες της τραγωδίας και να διασφαλιστεί η απόδοση ευθυνών. 

Το σκάφος, στο οποίο επέβαιναν έως και 750 άνθρωποι σύμφωνα με μαρτυρίες, ανετράπη στις 14 Ιουνίου 2023. Μόνο 104 άτομα διασώθηκαν και 82 σοροί ανασύρθηκαν, ενώ εκατοντάδες αγνοούνται. Στην Ελλάδα έχουν ξεκινήσει έρευνες, όμως μέχρι στιγμής δεν έχει γνωστοποιηθεί κανένα πόρισμα που να αποσαφηνίζει τα γεγονότα του περιστατικού. 

Τόσο ο ΔΟΜ όσο και η Ύπατη Αρμοστεία παραμένουμε στη διάθεση των αρχών που διερευνούν την υπόθεση, για να συνδράμουμε με όποιον τρόπο κρίνεται κατάλληλος και στο πλαίσιο της δικαιοδοσίας των δύο Οργανισμών. Μια διεξοδική έρευνα είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί δικαιοσύνη για τους επιζώντες και τις οικογένειες των θυμάτων, ενώ μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη παρόμοιων τραγωδιών στο μέλλον. 

Από το ναυάγιο της Πύλου, έχουν χαθεί στη Μεσόγειο ακόμη περισσότερες ζωές. Συγκεκριμένα, από τις 14 Ιουνίου του 2023, η πλατφόρμα του ΔΟΜ Missing Migrants έχει καταγράψει τουλάχιστον 1.516 νεκρούς και αγνοούμενους στη διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου και 175 στην Ανατολική Μεσόγειο. Το 2023, 3.155 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ή αγνοούνται στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη Μεσόγειο, ενώ μέχρι στιγμής το 2024 ο αντίστοιχος αριθμός είναι 923. 

Αυτοί οι θάνατοι υπενθυμίζουν με τον πλέον σκληρό τρόπο την επείγουσα ανάγκη για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης που θα γίνονται με προβλέψιμο τρόπο, ακολουθώντας βασικές αρχές και με βάση το διεθνές δίκαιο. Η διάσωση ανθρώπινων ζωών, η κατανομή των ευθυνών και η αλληλεγγύη πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της δράσης της ΕΕ κατά μήκος των μεταναστευτικών οδών. 

Ο ΔΟΜ και η Ύπατη Αρμοστεία και  υπογραμμίζουν επίσης τη σημασία εφαρμογής συγκεκριμένων παρεμβάσεων προστασίας κατά μήκος των διαδρομών που ακολουθούν οι άνθρωποι. Πρόκειται για μέτρα που μπορούν να σώσουν ζωές, να αμβλύνουν τον ανθρώπινο πόνο και να διασφαλίζουν ότι όσοι χρήζουν διεθνούς προστασίας θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτήν.  

Είναι ζωτικής σημασίας να αντιμετωπιστούν οι γενεσιουργές αιτίες του εκτοπισμού και οι λόγοι που προκαλούν τα επικίνδυνα ταξίδια, μέσω θετικών δράσεων για την ειρήνη, την κλιματική αλλαγή, τη διακυβέρνηση, την ανισότητα και την κοινωνική συνοχή, καθώς και μέσω της δημιουργίας εναλλακτικών ασφαλών οδών για να αποδομηθούν τα ψευδή αφηγήματα των διακινητών. 

Καθώς θυμόμαστε τις ζωές που χάθηκαν στην Πύλο, ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας για υπεράσπιση του δικαιώματος αναζήτησης ασύλου, για ασφαλέστερες μεταναστευτικές διαδρομές, συντονισμένες επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των μεταναστών και των προσφύγων. Μαζί, πρέπει να προσπαθήσουμε να διασφαλίσουμε ότι τέτοιες τραγωδίες δεν θα ξανασυμβούν ποτέ. 

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με: 

Χριστίνα Νικολαΐδου, ΔΟΜ Ελλάδος, cnikolaidou@iom.int 

Στέλλα Νάνου, UNHCR Greece, nanou@unhcr.org